De overtuiging dat het bergaf gaat met de wereld is allesbehalve onschuldig

De essayist Bas Heijne, winnaar van de P.C. Hooft-prijs en bekend als één van Nederlands grootste intellectuelen, is zijn vooruitgangsgeloof kwijtgespeeld. Dat zegt hij toch zelf. Hij maakte er onlangs de vierdelige docureeks Onbehagen over voor de Nederlandse VPRO, op basis van zijn gelijknamige bestseller. Volgens Heijne leven we in een tijd van groeiend onbehagen: de breuklijnen in onze samenleving worden steeds groter, het… Lees verder »De overtuiging dat het bergaf gaat met de wereld is allesbehalve onschuldig

Déshumanisation des migrants? Sur la pensée unique fondée sur l’émotion plutôt que la raison

Lors de la parution en 1931 d’un pamphlet intitulé “100 auteurs contre Einstein”, le célèbre physicien a rétorqué: “Pourquoi cent ? Si je m’étais réellement trompé, un seul auteur aurait suffi !” Le nombre de signataires n’est pas nécessairement proportionnel à la qualité des arguments. C’est ce que je pense de la pétition lancée par plus de 1100 universitaires et… Lees verder »Déshumanisation des migrants? Sur la pensée unique fondée sur l’émotion plutôt que la raison

Is het einde van de democratie nabij? Hoed u voor ‘apocaholici’

Ineens horen we niets anders: onze democratie is in gevaar, de economie stevent af op een nieuwe recessie en WO III loert om de hoek. Is dat doemdenken terecht? “Pessimisme over het einde van de liberale democratie is niet alleen van de realiteit losgezongen, maar ook schadelijk”, zegt filosoof Maarten Boudry. Als we sommige Europese diplomaten mogen geloven, zijn er door… Lees verder »Is het einde van de democratie nabij? Hoed u voor ‘apocaholici’

‘Onbehagen’ op De Snijtafel

De Nederlandse essayist Bas Heijne is zijn vooruitgangsgeloof kwijtgespeeld. Daar maakte hij de vierdelige docureeks ‘Onbehagen’ over voor VPRO, op basis van zijn gelijknamige boekje. Volgens Heijne leven we in een tijd van groeiend onbehagen: de breuklijnen in onze samenleving worden steeds groter, de wereld van vertrouwen en optimisme is verdwenen, en de verlichtingswaarden staan steeds meer onder druk. Is… Lees verder »‘Onbehagen’ op De Snijtafel

Worden migranten echt ‘ontmenselijkt’?

Toen in 1931 een pamflet verscheen met de titel ‘100 Auteurs tegen Einstein’, liet de beroemde fysicus zich ontvallen: “Waarom 100? Als ik verkeerd was, had één auteur volstaan!” Dat het aantal ondertekenaars van een tekst niet noodzakelijk in verhouding staat tot de kwaliteit van de argumenten, toonden onlangs meer dan 1.100 academici, in een open brief getiteld ‘Recht op… Lees verder »Worden migranten echt ‘ontmenselijkt’?

Dying for your group, or for your ideas? On the power of belief

ABSTRACT: Whitehouse’s theory offers one plausible pathway towards extreme self-sacrifice, but it fails to explain sacrificial acts that are inspired by heartfelt ideological beliefs, including jihadi terrorism and mass suicide in cults. If he wants to offer a “single overarching theory” of self-sacrifice, he will need to take seriously the power of belief.  Good scientific theories have to make risky… Lees verder »Dying for your group, or for your ideas? On the power of belief

Over de waarheidsgevoeligheidseis en The Matrix: een verduidelijking

In het examen filosofie van het Nederlandse vwo (middelbaar onderwijs) zit een vraag over de hypothese van Elon Musk dat u en ik naar alle waarschijnlijkheid in een computersimulatie leven. Daarbij moeten leerlingen blijkbaar ook een vraag beantwoorden over mijn argument om die hypothese te verwerpen: Musk heeft het over waarschijnlijkheden die de meesten van ons eerder onwaarschijnlijk zullen vinden.… Lees verder »Over de waarheidsgevoeligheidseis en The Matrix: een verduidelijking

De puinhopen van het Marxisme

Karl Marx werd vandaag 200 jaar geleden geboren. Hoe relevant is hij nog? ‘Als Marx vandaag zou leven, dan zou hij eerst erkennen dat zijn voornaamste voorspellingen niet zijn uitgekomen’, zegt filosoof Maarten Boudry. Van Rusland in 1917 tot mei ’68 in Europa, van Mao in China tot Che Guevara in Cuba en Lumumba in Congo: zijn standaard­werken Het kapitaal en Communistisch manifest wakkerden… Lees verder »De puinhopen van het Marxisme

Interview met Ali A. Rizvi: ‘De Koran lezen is een uitstekend antidotum tegen geloof’

Of hij niet vermoeid is na alle lezingen en interviews van de afgelopen dagen, vraag ik hem in de kantoren van zijn uitgever in Antwerpen, een uurtje voordat hij afreist naar Brussel om in De afspraak te zitten. “Weinig geslapen, ja. Maar dat is goed, want dan ben ik minder geremd.” De ideale geestestoestand dus voor een openhartig en ongezouten interview. Je… Lees verder »Interview met Ali A. Rizvi: ‘De Koran lezen is een uitstekend antidotum tegen geloof’

Maakt vooruitgang gelukkig?

  • Opinie

In Alice in Wonderland van Lewis Carroll neemt de Rode Koningin de heldin Alice op een bepaald moment bij de hand. Ze beginnen te rennen, terwijl de koningin roept: “Sneller! Sneller!” Als Alice helemaal buiten adem is, komen ze tot stilstand en blazen ze even uit. Maar tot Alice’ verbazing, bevinden ze zich nog steeds op dezelfde plek. Natuurlijk, zegt… Lees verder »Maakt vooruitgang gelukkig?