De corona-crisis had nog (veel) erger kunnen zijn

  • Opinie
Wiens schuld is de corona-crisis? Als er een ramp gebeurt, is het altijd verleidelijk om een zondebok te zoeken. Als X of Y anders had gehandeld, dan was dit alles ons bespaard gebleven. Als de Chinezen geen vieze markten met levende dieren hadden gehouden, dan was het virus niet overgesprongen van vleermuis op mens. Als de communistische partij geen informatie had verzwegen tegen de Wereldgezondheidsorganisatie (over de overdracht van mens tot mens), dan hadden we ons veel beter kunnen voorbereiden. Als onze Belgische overheid meer reagentia had aangekocht, dan konden we nu massaal testen, zoals in Zuid-Korea. Sommige van die verwijten kloppen, maar met de achterafblik is het altijd makkelijk om schuldigen aan te wijzen. Ook Marc Van Ranst en Maggie De Block worden vandaag achtervolgd door hun sussende uitspraken over het coronavirus in december en januari. Inderdaad: ze hebben zich vergist. Maar wie van ons heeft het virus niét eerst onderschat?
De waarheid is dat we ook veel geluk gehad hebben. Onze ziekenhuizen zijn vandaag goed voorbereid voor de storm, en dat had anders kunnen lopen. De belangrijkste factor van geluk is, wrang genoeg, Italië. Omdat de pandemie daar tien dagen eerder uitbrak dan in de rest van Europa, fungeerde het land als een soort glazen bol waarin we onze eigen toekomst binnen X aantal dagen konden zien (volgens de exponentiële curve). Als het even anders was uitgedraaid, dan waren alle Europese landen ongeveer op hetzelfde moment overrompeld. Dan was de situatie nog veel erger geweest. Zelfs na de vreselijke verhalen uit over Italië, bleven sommigen volhouden dat het allemaal overdreven was, dat de paniek erger was dan het virus, dat aan griep ook veel mensen doodgaan. Zonder de voorsprong van Italië, zou die groep nog veel groter en luidruchtiger geweest zijn, en het publieke draagvlak voor een lockdown veel kleiner.
We hebben ook geluk gehad omdat het land waar de epidemie het eerst uitbrak (China) snel en drastisch maatregelen heeft genomen. De Chinezen hebben een hele metropool (Wuhan) lamgelegd en afgesloten. Daarmee, zoals Marc Van Ranst gisteren in De Afspraak zei, heeft de rest van de wereld zich een maand extra tijd gekocht. Als het virus meteen was uitgebroken naar de rest van de wereld, dan was de ramp nog veel groter geweest.

En tot slot hebben we ook geluk omdat dit lang niet het ergst denkbare virus is. Dit coronavirus heeft een aantal gevaarlijke eigenschappen – hoge besmettelijkheid, lange incubatietijd, asymptomatische verspreiding, relatief hoge mortaliteit – maar het is zeker niet de ergst denkbare ziektekiem. Het ebolavirus is veel dodelijker dan het coronavirus, maar het heeft een minder lange incubatietijd, en het virus velt zijn slachtoffers te snel om zich goed te kunnen verspreiden. Als de genetische loterij de volgende keer anders uitdraait, dan is een dodelijker en gevaarlijker virus dan SARS-CoV-2 perfect denkbaar. Dan zal deze pandemie een oefenronde geweest zijn voor de echte klepper. We kunnen er maar beter lessen uit trekken. Daarover morgen (of overmorgen) een stuk in De Morgen.

Blijf gezond iedereen!