In hun reactie op mijn opiniestuk over extreme armoede volhardt Oxfam in de economische wijsheid dat rijkdom werkt zoals een nulsomspel.
“In tegenstelling tot wat Boudry beweert, is het wel degelijk eenvoudig: als de allerrijksten in de samenleving er consistent in slagen om meer rijkdom naar zich toe te trekken, dan is er minder over voor de rest.”
Met alle respect voor Oxfam, maar dat is economisch gewoon onzin. Anno 2020 is er inderdaad meer extreme rijkdom dan ooit tevoren, dus in die zin ben ik het eens met Oxfam. Superrijken waren nog nooit zo stinkend rijk. Indien welvaart een nulsomspel was (zoals de verdeling van een taart met vaste omvang), zou je verwachten dat armoede ook enorm toenam. Maar het tegendeel is waar: de mondiale armoede is LAGER dan ooit tevoren. Hier is een eenvoudig vraagje: gedurende de 20e eeuw steeg het mondiale BNP met 800%. Van wie werd die rijkdom afgenomen? Ten koste van wie werden we rijker? Van niemand. De volgende stelling van Oxfam is eveneens historisch onjuist:
“In tegenstelling tot wat Boudry beweert, is het wel degelijk eenvoudig: als de allerrijksten in de samenleving er consistent in slagen om meer rijkdom naar zich toe te trekken, dan is er minder over voor de rest.”
Met alle respect voor Oxfam, maar dat is economisch gewoon onzin. Anno 2020 is er inderdaad meer extreme rijkdom dan ooit tevoren, dus in die zin ben ik het eens met Oxfam. Superrijken waren nog nooit zo stinkend rijk. Indien welvaart een nulsomspel was (zoals de verdeling van een taart met vaste omvang), zou je verwachten dat armoede ook enorm toenam. Maar het tegendeel is waar: de mondiale armoede is LAGER dan ooit tevoren. Hier is een eenvoudig vraagje: gedurende de 20e eeuw steeg het mondiale BNP met 800%. Van wie werd die rijkdom afgenomen? Ten koste van wie werden we rijker? Van niemand. De volgende stelling van Oxfam is eveneens historisch onjuist:
“Als we naar de wereldgeschiedenis kijken, dan zien we dat de grootste vooruitgang in het bestrijden van armoede en ongelijkheid er steeds gekomen is uit het nemen van collectieve maatregelen, zoals herverdeling georganiseerd door de overheid.”
Dat klopt niet. De grootste vooruitgang kwam er omdat de totale taart (letterlijk) 10 keer zo groot werd, niet omdat de bestaande taart beter werd verdeeld. Natuurlijk speelde herverdeling ook een rol in armoededaling, en mag je zeker pleiten voor méér herverdeling. Maar om te kunnen verdelen, moet je eerst méér taart hebben. Indien de volledige mondiale ’taart’ in 1800 gelijkmatig was verdeeld over elke wereldburger, dan was iedereen even arm. Elke econoom zal je dat vertellen.
Nu ben ik zelf voorstander van hogere belastingen voor superrijken, zoals ook in mijn stuk stond, maar dergelijke belastingen zijn absoluut geen garantie op minder armoede. Dat kan je alleen geloven als je het nulsomdenken omarmt. Alles hangt af van hoe overheden die belastingen vervolgens besteden. Mijn punt: onze overheden geven nauwelijks geld aan effectieve (mondiale) armoedebestrijding. En dat zal niet meteen veranderen.
Waarom doneren we zelf niet meer geld aan organisaties als GiveDirectly die aan extreem effectieve armoedebestrijding doen, in plaats van te wachten op hogere belastingen en te foeteren op miljardairs? In mondiaal opzicht behoren wij bijna allemaal tot de ‘1%’. We kunnen NU straatarme mensen aan de andere kant van de wereld helpen, met luttele muisklikken, als we dat wensen. Gek dat nog geen enkele criticus van mijn stuk inging op deze suggestie. Dan bekruipt me wederom de vraag: waar is het hun echt om te doen? De bestrijding van armoede, of gewon het kaalplukken van miljardairs?
Dat klopt niet. De grootste vooruitgang kwam er omdat de totale taart (letterlijk) 10 keer zo groot werd, niet omdat de bestaande taart beter werd verdeeld. Natuurlijk speelde herverdeling ook een rol in armoededaling, en mag je zeker pleiten voor méér herverdeling. Maar om te kunnen verdelen, moet je eerst méér taart hebben. Indien de volledige mondiale ’taart’ in 1800 gelijkmatig was verdeeld over elke wereldburger, dan was iedereen even arm. Elke econoom zal je dat vertellen.
Nu ben ik zelf voorstander van hogere belastingen voor superrijken, zoals ook in mijn stuk stond, maar dergelijke belastingen zijn absoluut geen garantie op minder armoede. Dat kan je alleen geloven als je het nulsomdenken omarmt. Alles hangt af van hoe overheden die belastingen vervolgens besteden. Mijn punt: onze overheden geven nauwelijks geld aan effectieve (mondiale) armoedebestrijding. En dat zal niet meteen veranderen.
Waarom doneren we zelf niet meer geld aan organisaties als GiveDirectly die aan extreem effectieve armoedebestrijding doen, in plaats van te wachten op hogere belastingen en te foeteren op miljardairs? In mondiaal opzicht behoren wij bijna allemaal tot de ‘1%’. We kunnen NU straatarme mensen aan de andere kant van de wereld helpen, met luttele muisklikken, als we dat wensen. Gek dat nog geen enkele criticus van mijn stuk inging op deze suggestie. Dan bekruipt me wederom de vraag: waar is het hun echt om te doen? De bestrijding van armoede, of gewon het kaalplukken van miljardairs?