Natuurwetten bij koninklijk besluit. Over erkenning homeopathie.

Op een steenworp van de verkiezingen heeft Laurette Onkelinx de erkenning van homeopathie in een koninklijk besluit gegoten. Enkel artsen, tandartsen en vroedvrouwen mogen voortaan nog homeopathie beoefenen, op een kleine groep na die van een uitdovingsregeling geniet. Een opleiding van 600 uur aan een universiteit of hogeschool, bovenop de reguliere medische scholing, geeft recht op een koperen naambordje in uw portiek: gediplomeerde homeopaat. 
Enig euvel: geen enkel universiteit wil die opleiding inrichten. Dat is niet verwonderlijk: homeopathie is niet enkel een aanfluiting van de geneeskunde, maar bij uitbreiding van de hele scheikunde en natuurkunde. Uitentreuren: homeopathie heeft niets met kruidengeneeskunde te zien, maar met extreme verdunningen. Die zijn astronomisch, en daar knelt het schoentje: de kans dat ze één molecule van de oorspronkelijk stof bevatten, is quasi nihil. (Misschien maar goed ook: zou u sporen van excrementum canium op uw tong willen druppelen, één van de stoffen die homeopaten verdunnen?) Dat water een ‘geheugen’ zou hebben, die de indrukken opslaat van de stoffen waarmee het in aanraking komt, is een fysische absurditeit. Op moleculaire niveau bestaan geen stille waters: H2O-moleculen schokken en schudden wilder door elkaar dan zelfs de naarstigste homeopaat voor mekaar krijgt. Elke ‘geheugenspoor’ wordt onmiddellijk uitgewist.
Voor een ragfijne uitleg over de werking van homeopathie, zie www.howdoeshomeopathywork.com. Wie een homeopathisch pilletje inslikt, op hoop van zegen, wedt tegen de wetten van de thermodynamica. Niemand heeft ooit een weddenschap tegen de thermodynamica gewonnen, en de wetten van de kosmos wordt niet bij koninklijk besluit vastgelegd in de achterkamers van de Wetstraat. Indien iemand ooit een grootschalig experiment had willen opzetten naar de werking van het placebo-effect, met de halve wereldbevolking als proefkonijn, dan had hij niet beter kunnen doen dan de principes van de homeopathie toe te passen. Andere effecten benevens het placebo zijn zo goed als uitgesloten. Wie twijfelt aan dat vooroordeel, kan ook de medische literatuur raadplegen: geen enkele ernstige dubbelblindstudie toont enige effect aan van homeopathie.
De wet Colla uit 1999, waarmee Onkelinx zat opgezadeld, voorzag in de regeling van nog drie andere alternatieve geneeswijzen: osteopathie, acupunctuur en chiropraxie. Die andere alterneuten blijven in de kou staan. Ironisch dat Onkelinx uitgerekend de therapievorm erkent waarvoor de bullshit-detector het hoogst in het rood uitslaat.  De andere therapieën zijn wetenschappelijke eveneens omstreden, maar er zijn hier en daar op zijn minst aanwijzingen van werkzaamheid, voor specifieke aandoeningen. Lang niet voldoende voor een erkenning als dusdanig, of voor een aparte faculteit aan de universiteiten, maar toch. Op zijn minst tart geen van hen de wetten van de fysica zoals de homeopathie dat al meer dan 200 jaar betracht.
De overwegingen van Onkelinx zijn echter niet wetenschappelijk maar puur politiek van aard. Homeopathie is populair bij de bevolking, dus moet het erkend worden, tegen de adviezen van haar eigen Kenniscentrum en zowat alle medische expertorganen ter wereld in.  Maar dat geeft een volstrekt verkeerd signaal: een wettelijke erkenning voor homeopathie wekt de indruk van een keurmerk, een garantie van betrouwbaarheid. Bij gebrek aan enig wetenschappelijk bewijs zal het door homeopaten overal worden aangegrepen als een overwinning. Wanneer volgt de erkenning voor Lourdes-water, door het ministerie van volksgezondheid gewijd , en door erkende sprenkelaars besprenkeld?

Burgers hebben het recht om bij homeopaten en andere alternatieve genezers aan te kloppen, voor zover zij dat wensen, maar de overheid moet die onwetenschappelijke praktijken niet legitimeren. Geschud water mag dan al geen bijwerkingen hebben, het bezorgt mensen wel een vals gevoel van veiligheid. In principe komt de patiënt nu terecht bij iemand die een medische opleiding heeft genoten, en die dus kan inschatten wanneer geschud water niet volstaat en een echte medische behandeling vereist is. Dat is op zich een goede zaak. Maar zou u een geneesheer vertrouwen die 400 uur opleiding heeft gevolgd voor een vorm van veredelde magie, in weerwil van de wetten van de fysica en tonnen bewijsmateriaal? Ik alvast niet.
(gepubliceerd op Knack.be)