Dit is de week van de waarheid voor Vivaldi. In principe is dit hun laatste kans om zich te bevrijden van het antinucleaire en “groene” dogmatisme van hun twee kleinste partijen, die de Belgische regeringscoalitie en het hele land al meer dan een jaar gijzelen.
De kernuitstap was van bij aanvang (in 2003) een puur ideologisch verhaal, dat niets te maken had met wetenschap of milieu. Technisch gezien hadden we alle zeven onze reactoren kunnen verlengen tot ver na in 2025, tot ze een levensduur van 60 of zelfs 80 jaar bereiken (zoals in de Verenigde Staten gebeurt). En ondertussen hadden we ruimschoots de tijd om nieuwe reactoren te bouwen. De grootste kosten van een kerncentrale zijn de kapitaalkosten en de bouw: eenmaal ze er staan, zijn het langlevende kippen met gouden eieren. Dan leveren ze decennialang schone, betrouwbare, goedkope en klimaatvriendelijke stroom, zonder zich iets aan te trekken van de weergoden.
Nog deze maand moeten we het eindelijk (!) weten: sluiten de kerncentrales of niet? Al bijna twintig jaar zijn opeenvolgende regeringen hopeloos op de sukkel met de kernuitstap. Start, stop, pauze, rewind: dit is de politieke geschiedenis van een eeuwig hoofdpijndossier.
In 2003 kon men zich nog verschuilen achter onwetendheid en verre dromen over hernieuwbare energie, maar vandaag geldt dat excuus niet langer. De laatste jaren werd steeds duidelijker dat de kernuitstap in elk opzicht ronduit rampzalig is. Elke kernreactor die we sluiten veroorzaakt miljoenen tonnen vermijdbare CO2-uitstoot per jaar, omdat het gat onvermijdelijk wordt opgevuld door fossiele brandstoffen.
De laatste twee reactoren alleen al kunnen 45 miljoen ton CO2 vermijden over 20 jaar, het equivalent van meer dan een half miljoen benzinewagens. Niet alleen wil Vivaldi fossiele centrales bouwen om CO2-vrije centrales te vervangen, maar ze willen daarvoor bijna een miljard aan fossiele subsidies betalen aan fossiele bedrijven. Dat is pure waanzin. (En dan zwijg ik nog over de luchtvervuiling, die sowieso tientallen vroegtijdige overlijdens zal veroorzaken.)
Door de kernuitstap komen we bovendien aan het infuus te liggen van autocratische schurkenstaten als Rusland en Qatar. In Nederland is gaswinning een aflopend verhaal, en Noorwegen kan de Europese vraag simpelweg niet volgen. Met de vinger aan de gaskraan kan Vladimir Poetin heel Europa gijzelen, met schrikwekkende prijsstijgingen tot gevolg. Nog los van de CO2-uitstoot veroorzaakt Russische gaswinning veel lekkend methaan, een broeikasgas dat nog 30 keer krachtiger is dan CO2.
Tot slot komt onze bevoorradingszekerheid in het gedrang. Je hoeft geen rekenwonder te zijn om te begrijpen dat je 6 gigawatt aan kernreactoren (bijna de helft van onze stroom) niet zomaar kan vervangen met één of twee gascentrales. Het verhaal van de gascentrales is dat van tien kleine visjes: eerst waren ze nog met tien, dan met 9, 8, 7… Na de geweigerde vergunning in Vilvoorde zijn ze nog met… één. Elia maakte in haar berekeningen al gulle en optimistische aannames over de import uit Frankrijk (nucleair nota bene!) en uit het Verenigd Koninkrijk, en over de komende CRM-veilingen in 2024. Bovendien houden ze geen rekening met de zorgwekkende daling van windsnelheden in heel Europa van de jongste jaren, zelf een gevolg van de klimaatopwarming. Met de geweigerde vergunning in Vilvoorde is er geen twijfel mogelijk: onze bevoorrading is niét verzekerd.
In zijn nieuwe boek Waarom ons klimaat niet naar de knoppen gaat verzekert Maarten Boudry ons dat we een klimaatramp kunnen afwenden. Tenminste, als we ons aan het recept van de Gentse filosoof houden en volop inzetten op groei en technologie.
Helaas staat in het regeerakkoord niets over de klimaatschade van de kernuitstap (wat nogal verwonderlijk is voor een regering die zichzelf op de borst klopt als de “groenste regering ooit”). De enige manier om de groene dogmatici tot inkeer te doen komen, is via de clausule in het regeerakkoord over de bevoorradingszekerheid. Welnu: elke onafhankelijke energie-expert zal u vertellen dat die niét is verzekerd. Als Groen en Ecolo doorzetten met hun anti-nucleaire dogma’s, dreigt straks het licht uit te gaan.
Hopelijk zitten er bij Vivaldi nog enkele volwassenen aan de tafel, die de grootste bedreiging van deze eeuw (klimaatopwarming) belangrijker vinden dan een ideologische trofee uit een lang vervlogen tijdperk. Wil Alexander De Croo de geschiedenis ingaan als de premier die in volle klimaatcrisis – nota bene na de grootste nationale klimaatramp van de afgelopen decennia – onze voornaamste bron van CO2-neutrale energie sloopte en verving door vervuilende en CO2-spuwende gascentrales? Dan zal hij de “bruinste regering ooit” hebben geleid, in plaats van de groenste. Dat Groen en Ecolo koppig willen doorzetten ondanks alle klimaatschade weten we al langer. Zij willen koste wat kost “de geschiedenis ingaan” als de partij die de kernuitstap doorvoerde.
Beste premier, het is genoeg geweest. Zowat iedereen in uw coalitie begrijpt inmiddels dat de kernuitstap een rampzalige beslissing is door voortschrijdend inzicht van de laatste jaren en maanden (al zullen ze het niet allemaal luidop zeggen). Laat uw regering niet langer gijzelen door het dogmatisme van twee kleine partijen die de naam “groen” niet waardig zijn en die ingaan tegen een groeiende meerderheid van de bevolking. Niemand wil deze kernuitstap, behalve een kleine en hardnekkige minderheid van dogmatici. Verleng de twee jongste reactoren, bekijk of we andere reactoren nog verlengbaar zijn na renovatie, en schrap artikel 3 uit de wet van de kernuitstap, zodat we nieuwe reactoren kunnen bouwen.
Voor het klimaat, voor onze bevoorrading, voor ons milieu, en voor onze geopolitieke onafhankelijkheid.
(De Morgen, 24 november 2021, overgenomen van Facebook).