Het zal je wellicht niet ontgaan zijn: de laatste tijd circuleert steeds meer onzin over het coronavirus. Nu kan je bij pseudowetenschap en complotdenken over COVID-19 verschillende gradaties onderscheiden: van de klassieke dooddoener dat het virus niet veel kwalijker is dan een seizoensgriepje en dat de remedie erger is dan de kwaal, tot de theorie dat het coronavirus in een labo is gekweekt door de Deep State of de Illuminati om de vrije samenleving te vernietigen, of dat het een snood complot is van Bill Gates om miljarden te verdienen aan een vaccin, of bij de hele wereldbevolking micro-chips in te planten. Of dat het virus gewoon een hoax is, verzonnen om de ziekmakende gevolgen van 5G-masten te camoufleren.
Het is verleidelijk om te denken dat de meest knettergekke denkbeelden het gevaarlijkst zijn. Maar er is hier een merkwaardige analogie met virussen zelf: de mildste varianten zijn vaak het gevaarlijkst. Hoe sneller een virus zijn gastheer doodt, hoe minder efficiënt het zich kan verspreiden (want dode mensen kunnen niet rondlopen). De grootste killers onder de virussen kunnen daarom slechts een handvol mensen besmetten. De milde varianten daarentegen, zoals Sars-Cov-2, kunnen zich veel efficiënter voortplanten, omdat de meeste mensen er niet zoveel last van hebben, of enkele dagen helemaal zonder symptomen rondlopen. Hetzelfde geldt volgens mij over onzin over virussen. De meest knettergekke denkbeelden zullen slechts een handvol mensen ‘besmetten’, maar de denkbeelden met nog een schijn van geloofwaardigheid en respectabiliteit zullen veel slachtoffers maken.
Neem dit betoog van hoogleraar Cees Hamelink bij ONgehoord en Café Weltschmerz. Zijn standpunt is niet manifest absurd, want de man erkent dat het virus bestaat en dat maatregelen nodig zijn, maar voorts slaagt hij erin om binnen een bestek van 10 minuten behoorlijk wat gevaarlijke onzin bijeen te harken: vage verdachtmakingen dat de zoektocht naar een vaccin enkel om “financiële belangen” draait? Check. Vleugje kwakzalverij? Check. (Hij beweert dat homeopathie ons tegen het virus kan beschermen.) Paniekzaaierij over vaccinatie? Check. Ondergraven van de autoriteit van virologen en de “mainstream media”? Check. Paniek over het virus bestrijden, maar dan wel paniek zaaien over de maatregelen? Check. (Hij noemt het mondkapje het “einde van de democratie”.) Een Godwin als toemaatje? Check. (“Hersenspoeling waar Joseph Goebbels trots op zou zijn”). En die man is dan nog hoogleraar.
Ik beweer niet dat Café Weltschmerz zulke figuren niet aan het woord moet laten, want door hun een platform te ontzeggen, voed je alleen maar hun complotdenken en hun heroïsche zelfbeeld als moedige waarheidsvorsers die het pensée unique van de MSM durven te doorbreken. Voor dat soort types is er geen dankbaarder geschenk dan de indruk te wekken dat ze “monddood” gemaakt worden. Je zou ze natuurlijk wel gewoon kritisch weerwerk kunnen geven, in plaats van slappe vraagjes te stellen die voetstoots meegaan in hun discours.
Wellicht preek ik hier voor eigen parochie, maar beste mensen, laat je alsjeblieft niet in de luren leggen door dit soort gevaarlijke desinformatie. Het virus bestaat wel degelijk en is veel gevaarlijker dan een seizoensgriepje. De maatregelen ertegen zijn bijzonder vervelend, maar de meeste zijn niettemin noodzakelijk, enkele uitwassen niet te na gesproken (zoals mondmaskers in het bos). En als we definitief willen verlost worden van mondkapjes, reisbeperkingen en lockdowns, moeten we inderdaad hopen op een vaccin. Daarvoor hebben we – tot spijt van wie ’t benijdt – de diepe zakken van de farmaceutische industrie nodig. Want bijna niemand anders kan de peperdure ontwikkeling van zo’n vaccin bekostigen. Het is goed om kritisch en open van geest te blijven, maar niet zo open dat je brein eruit valt.